Alziend computernetwerk

Gemonitord door een alziend computernetwerk
Gepubliceerd op 11-04-12
Gevolgd worden door onbekenden is niet leuk. Veel mensen reageerden dan ook geschokt op de column van vorige week, waarin blijkt dat je telefoon gemakkelijk als peilbaken kan worden misbruikt. Dat gebeurt echter veel vaker dan veel mensen verwachten, en bovendien is je telefoon niet het enige apparaat waarmee je nauwlettend kan worden gevolgd.
 
 
Zoals reeds opgemerkt is elke moderne telefoon inmiddels uitgerust met een GPS-chip, zodat honderden miljoenen mobiele telefoongebruikers wereldwijd in feite rondlopen met een continu werkend peilbaken in hun zak. Helaas is lang niet iedereen zich van deze extra functionaliteit van zijn mobieltje bewust. Zo zullen bijvoorbeeld ook maar weinig mensen beseffen dat er aan elke foto die ze met hun mobieltje maken een zogenaamde 'metatag' wordt toegevoegd.
Een metatag is een pakketje digitale informatie, waarin onder meer is vastgelegd hoe laat en op welke plek de foto is genomen. Wie regelmatig foto's naar zijn sociale netwerk of andere site uploadt, creëert zo dus stukje bij beetje een gedetailleerde landkaart van al zijn activiteiten. Inclusief de locatie van bijvoorbeeld je huiskamer, school, sportclub of andere persoonlijke locaties. En in de nabije toekomst zullen steeds meer gebruiksvoorwerpen dit soort informatie gaan doorgeven.
 
Slimme chips
Dat komt ook door de snelle opkomst van de radio frequency identfication (RFID) en Near Field Communication (NFC)-chips. Dat zijn in feite kleine processors met een antenne waarmee op de processor vastgelegde informatie verstuurd kan worden. Je kent RFID-chips al van de barcodestickers waarmee producten in winkels worden beveiligd tegen diefstal. Onder de sticker zit de chip, de zender is het poortje bij de ingang van de winkel. Naarmate de chips goedkoper worden zullen ze op meer producten worden toegevoegd.
Grote supermarkt- en kledingketens eisen al van hun grote leveranciers dat ze de chips zelf op hun producten aanbrengen. Het is namelijk ideaal voor voorraadbeheer en diefstalpreventie. Soortgelijke chips zitten ook al standaard in de ov-chipkaart en het nieuwe Europese paspoort. En de Europese Commissie verwacht dat er in 2015 een miljard telefoons mee zullen zijn uitgerust. Zo kunnen ze massaal worden gebruikt als toegangspas voor bijvoorbeeld de sportschool of bibliotheek, en voor zogenaamde loyaltyprogramma's zoals de Albert Heijn Bonuskaart.
 
Kunstmatige voelsprieten
Zo registreren chips straks alles wat we doen, waar we het ook doen. Bovendien kunnen al deze slimme chips straks ook via het internet met elkaar 'praten'. In feite komt dat neer op een alomtegenwoordige kunstmatige intelligentie die van al ons doen en laten op de hoogte is. Het internet zoals we dat kennen, maar dan met ontelbare kunstmatige voelsprieten die het mogelijk maken de 'echte' wereld tot in de kleinste details digitaal te reproduceren.
Dit bijna alziende computernetwerk is door deskundigen al het 'Internet of Things' gedoopt. Wellicht krijg je daar een sterk science fiction-gevoel bij, beseft ook de vooraanstaande technologiehoogleraar Michael Nelson. 'Na de Tweede Wereldoorlog reageerden mensen ook ongelovig op voorspellingen dat er in veel dingen plastic zou worden verwerkt', aldus Nelson, de voormalig directeur Internettechnologie van computergigant IBM. 'Voor sensoren voorspel ik een soortgelijk scenario.'
Met dit scenario in het achterhoofd wordt misschien duidelijker hoe belangrijk en urgent het is dat we nú strikte afspraken maken over het gebruik van de informatie die zo wordt gegenereerd. Wanneer dat niet gebeurt, wordt onze privacy tot een absoluut minimum uitgehold. De gevolgen daarvan zijn simpelweg niet te overzien. Ook niet voor mensen die 'niets te verbergen' hebben.

Arnoud Groot